SchubertIADE

Christina Landshamer (soprano) Merit Ostermann (mezzo-soprano), Andrew Lepri Meyer (tenor), Justus Zeyen (piano) & Chor des Bayerischen Rundfunks, Howard Arman

In de sociale muziek, waartoe een groot deel van het liederenoeuvre van Franz Schubert behoort, raakten polyfone vocale composities rond 1800 zeer in zwang als onderdeel van de burgerlijke muziekcultuur en de gemeenschappelijke zang. Schuberts stukken voor meerdere mannen- of vrouwenstemmen - sommige a cappella, andere met piano of andere instrumentale begeleiding - als koorliederen omschrijven is echter niet helemaal juist, omdat ze in die tijd meestal voor solisten werden gecomponeerd. Er bestonden echter al amateurkoren, zoals dat van de Gesellschaft der Musikfreunde in Wenen, die regelmatig concerten gaven, en zo kwamen Schuberts meerstemmige liederen vaak sneller onder de aandacht van een breder publiek dan zijn sololiederen die in besloten kringen werden uitgevoerd. Dit betekende dat de verenigingsmuziek een stap naar de concertzaal had gezet; Schuberts naam verscheen voor het eerst op een programma van de Musikfreunde op 25 januari 1821. Enkele van zijn bekendste liederen voor mannen- of vrouwenkoor met piano zijn verzameld in deze SCHUBERTIADE, waaronder de zacht deinende barcarole "Der Gondelfahrer", waarin Schubert de schittering van het maanlicht op de Venetiaanse kanalen oproept, of het "Ständchen", dat werd geschreven als een verjaardags-serenade. Schubert schreef een van zijn in totaal vijf zettingen van Mignons "Nur wer die Sehnsucht kennt" uit Goethes Wilhelm Meister voor vijfstemmig mannenkoor - het vormt een bijzonder kenmerk onder zijn meerstemmige liederen in die zin dat Mignons diepe zielenpijn tot uitdrukking wordt gebracht door een gedifferentieerde harmonie en een verfijnde behandeling van de tekst. Een prominente plaats onder zijn religieuze stukken die niet voor de kerk bestemd waren, wordt ingenomen door "Miriam's Song of Victory", waarin tenslotte mannen- en vrouwenkoren zich verenigen en het Israëlitische volk belichamen. Het koor antwoordt aan een solo sopraan als voorzanger. Het grootschalige werk verbeeldt de uittocht van het volk Israël uit Egypte met de profetes Miriam aan het hoofd; haar driedelige lofzang mondt uit in een indrukwekkende koorfuga.

Schubert:
 1. Der Gondelfahrer (Es tanzen Mond und Sterne) op. 28 D 809
 2. Ständchen (Zögernd leise) op. 135 D 920
 3. Wehmut (Die Abendglocke tönet) D 825
 4. Ewige Liebe (Ertönet ihr Saiten) D 825a
 5. Flucht (In der Freiheit will ich leben) D 825b
 6. Gott in der Natur (Groß ist der Herr) op. 133 D 757
 7. Nachthelle (Die Nacht ist heiter) op. posth. 134 D 892
 8. Psalm 23 (Gott ist mein Hirte) op. 132 D 706
 9. Sehnsucht (Nur wer die Sehnsucht kennt) D 656
 10. Mirjams Siegesgesang (Rührt die Cimbel, schlagt die Saiten) op. 136 D 942

LUISTER MAGAZINE 763 - LUISTER TIEN